Afstellen

Stellen dolpenhoek

Het effect van de voorwaartse en buitenwaartse dolpenhoek kan niet los van elkaar worden gezien. Dit valt te begrijpen door naar de extreme waarden te kijken. Wanneer bij de inpik de riem evenwijdig aan de boot wordt geplaatst, is de hoek van de riem gelijk aan de buitenhoek. Staat de riem haaks op de boot dan is hij gelijk aan de voorwaartse hoek (hierbij is aangenomen dat de dol- en riemhoek beide nul graden zijn). De beide hoeken beïnvloeden elkaar in het tussenliggend gebied.


Buigen

Er zijn verschillende gereedschappen op de markt om de riggers te verbuigen. Hiermee kan de penhoek exact verticaal worden gezet. Dit gebeurt door de rigger te buigen (en niet de dolpen!). Oudere riggers kunnen bros zijn, waardoor ze scheuren in plaats van verbuigen. Eenmaal op deze wijze gezette riggers hoeven – bij normaal gebruik – niet meer te worden aangepast.

   Voorw.  Buitenw.
Vleugelrigger Nee Nee
 Klassieke rigger Ja Ja

buigijzer
Het buigijzer


Riggerwiggen

Riggerwiggen worden bij klassieke riggers tussen de rigger en de boot geplaatst. Door wiggen met verschillende hoeken te gebruiken, wordt de buitenhoek navenant gewijzigd. Een wig van 1,5° zal ook de buitenhoek met 1,5° veranderen. Het grote nadeel van deze wiggen is dat ook de dolhoogte gelijktijdig wordt aangepast. Wanneer een wig is geplaatst verdient het aanbeveling om – wanneer de dollen voorzien zijn van aluminium ringen – deze aluminium ringen te gebruiken om alle dollen weer op de gewenste hoogte te zetten.

   Voorw.  Buitenw.
Vleugelrigger Nee Nee
 Klassieke rigger Nee Ja

riggerwig
De riggerwig


Ringen

Door ringen te plaatsen tussen boot en vleugelrigger kan de voorwaartse hoek worden gesteld. De hoeken van beide dollen kunnen moeilijk onafhankelijk worden gesteld. Dit is daarom geen elegante methode.

   Voorw.  Buitenw.
Vleugelrigger Beperkt Nee
 Klassieke rigger Nee Nee

ringen
Ophoogringen


Aluminium stelringen

Twee soorten aluminium stelringen bestaan, geschikt voor het stellen van de voorwaartse en geschikt voor het stellen van de buitenwaartse hoek. De ringen beginnen bij 0,5 graad en lopen per halve graad op tot 3 graden. Omdat deze ringen zowel boven als onder (in tegengestelde richting van de bovenste ring!) moeten worden geplaatst, zijn er per dol vier (twee voor de voorwaartse en twee voor de buitenwaartse hoek) en dus per scullplek acht nodig. Een uitstekende, duurzame maar kostbare oplossing, want deze ringen zijn niet goedkoop. 

Wanneer de dolpen niet voldoende voorwaarts kan worden gesteld, komt dat doordat de dikte van de vleugelrigger onvoldoende kantelruimte voor de schroefdraad van de dolpen overlaat. Indien een dolpen met M12 draad geplaatst is, kan deze worden vervangen door een dolpen met M10 draad. Daarmee wordt 2mm extra kantelruimte gecreëerd. Vandaar dat in de tabel deze instelmogelijkheid “Beperkt” wordt genoemd.

   Voorw.  Buitenw.
Vleugelrigger Beperkt Ja
 Klassieke rigger Beperkt Ja

stelringen
Stelringen


Plastic stelwiggen

Niet duurzaam wel goedkoop (25cent per stuk). Dit is daarom een aantrekkelijke optie, het is wel belangrijk dat de stelwiggen die worden gebruikt voor de buitenhoek worden gemerkt. Anders is bij het losdraaien van de dol niet vanzelfsprekend duidelijk welke stelwig bij welke hoek (voorwaarts of buiten) hoort. Ook is het belangrijk deze stelwiggen zowel boven als onder (in tegengestelde richting) te monteren en in te klemmen tussen gewone aluminium ringen, zodat ze bij het aandraaien van de dolpenmoer niet beschadigen.

   Voorw.  Buitenw.
Vleugelrigger Beperkt Ja
 Klassieke rigger Beperkt Ja

stelwiggen
Stelwiggen


Axior dol

Ten slotte  biedt de Axior dol een fraaie oplossing. Zijn dure aanschafprijs (ruim 50 euro per stuk) rechtvaardigt alleen gebruik, wanneer de hoeken significant moeten worden bijgesteld. Door het instellen van de gele en blauwe stelringen kan de dolpen op iedere gewenste positie worden geplaatst. Neem voor de (dikkere) vleugelriggers altijd een rigger met M12 gat en een Axior dol met M10 schroefdraad om voldoende stelruimte voor de voorwaartse hoek over te hebben. 

   Voorw.  Buitenw.
Vleugelrigger Beperkt Ja
 Klassieke rigger Beperkt Ja

axior
Axior dol


Voorwaartse dolpenhoek
Buitenwaartse dolpenhoek
© 2016 - 2024 Jeroen Brinkman