De Australische recover
de voor- en nadelen

Jeroen Brinkman

Inleiding

De laatste jaren is het roeien met een stopje bij de uitpik een vertrouwd beeld geworden op het Nederlandse roeiwater. Wat maakt deze stijl – ook wel de Australische recover genoemd – nu aantrekkelijk of juist problematisch in vergelijking met de in deze roei.app aanbevolen roeibeweging? 

De Australische recover wordt vooral gebruikt als trainingsvorm en biedt roeiers een duidelijk synchronisatiemoment direct na de uitpik. Dit korte stopje helpt ploegen om hun timing binnen de recover beter op elkaar af te stemmen. Hoewel deze zichtbare stop in wedstrijden meestal vervaagt, kunnen de bijbehorende timing en bewegingspatronen subtiel doorwerken in de racehaal. Daarmee is de stop in essentie een technisch hulpmiddel voor de training, met mogelijke (positieve of negatieve) neveneffecten op de prestatie in wedstrijdsituaties.

Een voorbeeld om dit te illustreren. Bij de Wereldkampioenschappen 2018 in Plovdiv trainden de Australische en Amerikaanse mannenachten de dag voor de wedstrijd naast elkaar. De Australiërs maakten opvallend gebruik van een duidelijke stop bij de uitpik, terwijl de Amerikanen dat niet deden. Toch finishten beide ploegen in hun voorwedstrijd vrijwel gelijk (5:19). Dit illustreert dat het toepassen van een stop in de recover vooral een trainingskeuze is, en niet noodzakelijk invloed heeft op de bootsnelheid tijdens wedstrijden.

In dit artikel leg ik uit waarom ploegen kiezen voor de Australische recover, welke voordelen en nadelen deze stijl met zich meebrengt, en hoe hij technisch goed uitgevoerd kan worden. 

Waarom is roeien met een stopje zo populair geworden?

Door de verkorting van de studieduur en de daarmee gepaarde verzwaring van de studies, is het eerstejaarsklassement in toenemende mate belangrijk geworden. Studentroeiers roeien en studeren niet meer zo lang als vroeger. Daarom is het belangrijk geworden om beginnende roeiers in ongeveer een half jaar techniek en racen aan te leren. Een synchronisatiemoment bij de uitpik blijkt daarbij veel gemakkelijker aan te leren dan een synchronisatiemoment halverwege de recover bij het rustpunt. Vandaar dat de Australische recover breed is ingevoerd binnen studentenroeiverenigingen.

Rest dan de vraag waarom ervaren roeiers – die hun beginjaren ver achter zich hebben liggen – ook nog steeds met de Australische recover roeien. De verklaring hiervoor is eenvoudig: zij zien vermogen en niet roeitechniek als de onderscheidende factor. Daarbij ligt de nadruk op vermogensontwikkeling, meer dan op technische verfijning. Dit blijkt dan ook uit de verscheidenheid aan roeitechnieken bij finalisten op grote toernooien. Daaruit wordt de conclusie getrokken dat roeitechniek geen onderscheidende factor is om in de finale terecht te komen.

Valery Kleshnev denkt hier anders over. Hij is een internationaal gerespecteerd biomechanicus in de roeisport. En is vooral bekend vanwege zijn wetenschappelijke benadering van roeitechniek en het gebruik van metingen om prestaties te analyseren en verbeteren, zie biorow.com . Hij analyseert met regelmaat de finales van belangrijke internationale roeiwedstrijden en voert geïnstrumenteerde metingen bij roeiploegen uit. Hij ziet roeitechniek als iets wat goede ploegen bezitten om sneller te kunnen roeien. Ook bij de roei.app wordt dit uitgangspunt gehanteerd: roeitechniek geeft 'gratis' snelheid (zie Roeibeweging punt 3). 

Redenen om met de Australische recover te roeien

Er zijn verschillende motieven om de Australische recover, gekenmerkt door een korte stop na de uitpik, toe te passen:
1.	Om eerstejaars ploegen een gemakkelijk synchronisatiemoment te geven.
2.	Om de intensiteit van de Extensieve duur / Anaërobe capaciteit / Groene zone te bewaken.
3.	Om een minuscuul snelheidsvoordeel te bereiken.
4.	Omdat "iedereen het doet".

De Australische recover met stop 1 (zwarte stip)  juist uitgevoerd: in een bocht bovenlangs naar het stop punt

1. Gemakkelijk synchroniseren

Bij studentenverenigingen moeten de roeiers in het eerstejaarsklassement in één jaar leren roeien en op de wedstrijdbaan presteren. Een haal zonder accenten in de recover is het gemakkelijkst aan te leren. Vandaar dat studentenverengingen hiervoor kiezen. De stop 1 bij de uitpik fungeert daarbij als synchronisatiemoment, wat de techniek vereenvoudigt. Deze methode wordt vaak voortgezet in latere jaren, waardoor het een blijvend onderdeel van de haal wordt.

Voor ploegen die al precies gelijk aankomen bij de uitpik, voegt een stopje bij de uitpik niets toe. Ze roeien immers al gelijk. 

2. Gemakkelijk intensiteit verlagen

Wanneer Extensieve duur / Anaërobe capaciteit / Groene zone trainingen gedaan worden, is het belangrijk om met een harde haal het vermogen laag en in deze zones te houden. Hiervoor is een laag tempo noodzakelijk. Dit tempo kan op twee manieren worden bereikt, namelijk door:

1. langzaam en beheerst op te rijden en 
2. een stop tijdens de recover te maken. 

Voor roeiers die (nog) niet rustig kunnen oprijden, is de stop vaak de enige optie. 

3. Minuscuul snelheidsvoordeel

Wanneer de Australische recover wordt uitgevoerd in een variant waarbij het inbuigen wordt uitgesteld en versneld wordt opgereden, kan een minuscuul snelheidsvoordeel worden behaald.

Hoewel de Australische recover in theorie een klein snelheidsvoordeel kan opleveren, zijn er ook duidelijke risico’s. In de praktijk blijkt dat de potentiële winst — vaak slechts tienden van een seconde — in veel gevallen ruimschoots wordt tenietgedaan. Met name door het nadelige effect van het sneller oprijden gecombineerd met een indirecte inpik: het ‘doodtrappen’ van de boot dat seconden verlies geeft. 
Zonder een perfect getimede en krachtige inpik kan de ploeg met deze stijl zelfs langzamer zijn dan met een conventionele recover. Het toepassen van de Australische recover vereist daarom een hoog niveau van technische beheersing en onderlinge afstemming. Alleen ervaren wedstrijdroeiers die hun inpik tot in detail beheersen, kunnen met deze stijl voordeel behalen. Voor anderen is het verstandiger om zich te richten op het verfijnen van de aanbevolen, meer vergevingsgezinde recover. Zie ook punt vijf van de nadelen.

4. Omdat "iedereen het doet"

Het lijkt logisch: als veel ploegen de Australische recover gebruiken, zal het wel ergens goed voor zijn. Toch is dat een misvatting. Populariteit betekent niet automatisch effectiviteit. De voordelen van deze stijl wegen slechts in drie specifieke situaties op tegen de nadelen:

1.	wanneer eerstejaars ploegen behoefte hebben aan een eenvoudig en duidelijk moment van synchronisatie;
2.	om trainingsvormen als Extensieve duur / Anaërobe capaciteit / Groene zone met minder ervaren roeiers te kunnen uitvoeren (zie: Onbeheerst oprijden);
3.	wanneer je in een ploeg vaart die al met de Australische recover roeit, al is dit een typisch voorbeeld van een self-fulfilling prophecy: iedereen doet het omdat iedereen het doet.

Nadelen van de Australische recover

Tegenover de potentiële voordelen staan ook duidelijke nadelen:
1.	Verhoogd risico op een vuile uitpik en mogelijk snoeken, door Uitdraaien of Uitlopen.
2.	Beperkte ruimte voor balanscorrectie bij boordboten en moeite met golven.
3.	Bij een wedstrijdhaal verdwijnt de stop nooit helemaal.
4.	Synchronisatie van het oprijden binnen de ploeg is niet vanzelfsprekend geborgd.
5.	Er wordt harder gereden, hetgeen een goede scherpe inpik belangrijker maakt.
6.	Roeiers leren niet goed om dynamisch te volgen.

De nadelen zullen worden toegelicht.

1. Verhoogd risico op vuile uitpik en snoeken

Wie wel eens langs de Bosbaan fietst, heeft het vast gezien: veel roeiers tikken tijdens de recover het water aan, zelfs bij glad water. Dit komt doordat het hoogteverschil tussen aanhaal- en wegzethoogte bij een stopje vaak minimaal is. Dat verhoogt de kans op een vuile uitpik. Zelfs als elke aanraking maar 1/100 seconde kost, zal dat op een wedstrijdkilometer één seconde verlies opleveren.

Hoewel het ontbreken van een duidelijk hoogteverschil tussen aanhalen en wegzetten ook bij andere roeistijlen kan voorkomen, blijkt het risico bij de Australische stijl groter. Roeien met een stopje leidt daarbij – zeker zonder goede technische coaching – vaak tot het Uitdraaien of Uitlopen. Bij golven vergroot dit de kans dat het blad blijft hangen in een golf, met een snoek tot gevolg. Dit is geen theoretisch risico: tijdens de WK 2022 verloor de Nederlandse 8+ mede hierdoor een medaille, en ook bij de Olympische Spelen in Tokio ging het mis bij de lichte damesdubbel.

De Australische recover met stop zoals deze niet moet worden uitgevoerd

2. Beperkte balanscorrectie en moeite met golven

Dit punt hangt nauw samen met de eerder genoemde risico’s op een vuile uitpik. Bij de Australische recover zijn roeiers geneigd om het blad steeds naar hetzelfde punt voor het lichaam aan te halen en vanaf daar terug te brengen – vaak zonder duidelijke bladlift. Hierdoor ontstaat een repeterende, weinig flexibele beweging waarin nauwelijks ruimte is om hoogte en richting van het blad aan te passen.

Juist in boordboten is het essentieel dat roeiers kunnen corrigeren: door iets hoger aan te halen of juist iets dieper weg te zetten, kunnen ze de boot van of naar het boord helpen brengen en zo de balans behouden. Zie ook: Balans. De praktijk laat zien dat een foutieve uitvoering van de Australische recover gemakkelijker ontstaat dan een correcte. Zonder intensieve technische begeleiding ontstaat vaak een vlakke, lage uitpik en een terugkeer van het blad op vrijwel dezelfde hoogte. Dit beperkt niet alleen de balanscorrectie, maar maakt het ook lastiger om bij onrustig water het blad over de golven heen te tillen. Hierdoor neemt de kans toe dat het blad een golf raakt of blijft hangen – met alle risico’s van dien.

In onderstaande tekening is het genoemde effect geschetst, met en zonder golven, bij Uitdraaien (1), Uitlopen (2) en Uitzetten (3). 

Effect van verschillende recoverhoogten met en zonder golven. 

3. Eens een stop, altijd een stop

Bij wedstrijden is een vloeiende, doorgaande recover essentieel om het tempo en daarmee vermogen hoog te houden. Een zichtbare of voelbare stop hoort daar niet meer bij. Het probleem is echter dat het stopje in de Australische recover diep inslijt in het spiergeheugen. Wat in trainingen nog helpt voor rust en controle, wordt in de wedstrijd een remmend patroon dat moeilijk te doorbreken is. Zie ook: Hoe spieren leren.

Wanneer roeiers een klassieke stop combineren met een ouderwetse wegzet (stopje → armen → rug → inbuigen), levert dat misschien een rustige recover op, maar die is te traag voor een wedstrijdtempo. In zo'n geval wordt vaak overgestapt naar een modernere variant, waarbij de beweging vloeiender verloopt. Hoe meer segmenten in de recover, hoe rustiger die wordt — maar ook hoe moeilijker het is om er in wedstrijdsituaties snelheid in te brengen. Dit is geschetst in onderstaande tekening.

Verschillende mogelijkheden van de bewegingsvolgorde bij de recover: hoe meer stappen hoe rustiger.

4. Synchronisatiefouten

Bij een goede recover brengen alle roeiers hun lichaamsmassa op hetzelfde moment en met dezelfde snelheid naar voren. Bij de Australische stijl is dat minder vanzelfsprekend. Doordat de synchronisatie bij de uitpik plaats vindt, ontstaat er geen natuurlijk synchronisatiemoment waarop iedereen tegelijk oprijdt. Verschillen in timing worden daardoor eerder versterkt dan gecorrigeerd.
Roeiers kunnen gaan verschillen in wanneer ze beginnen met rijden, hoe snel ze rijden en hoe krachtig ze dat doen. Dit leidt tot onrust in de boot en een onregelmatige loop. Zie ook: zie Te vroeg oprijden en  Onbeheerst oprijden. In de tekening bij punt 3 is goed te zien hoe variaties in de bewegingsvolgorde tot verschillen in recover leiden.

5. Snelheidsverlies bij indirecte inpik

Wedstrijdploegen kunnen aanzienlijke snelheidswinst behalen door de inpik scherp en direct te maken. Omgekeerd gaat er juist veel snelheid verloren wanneer de inpik indirect of vertraagd is. Bij de Australische recover wordt vaak sneller opgereden, waardoor het moment van de inpik moeilijker te timen is. Dit vergroot de kans op een indirecte inpik – en daarmee het snelheidsverlies. Interessant is de research die Kleshnev op dit gebied gedaan heeft.

Het belang van een scherpe en compact inpik Metingen van versnellingen in roeiboten laten duidelijk zien dat technisch bekwame ploegen (groene lijn) vlak voor de inpik een korte maar krachtige vertraging veroorzaken, direct gevolgd door een sterke versnelling na de inpik. Dit doen ze door het trappen en plaatsen van het blad goed te timen. Minder ervaren ploegen (rode lijn) daarentegen laten een vlakker profiel zien: er is weinig vertraging voor de inpik, zelfs een moment van stilstand, en de versnelling na de inpik is minder groot. Aangezien de bootsnelheid gelijk is aan de integraal van de versnelling over de tijd – oftewel het oppervlak onder de versnellingscurve – leidt een scherpere vertraging/versnelling-combinatie tot een hogere gemiddelde bootsnelheid. In het onderstaande tekening is dat weergegeven. Hierbij vertegenwoordigt het groene oppervlak onder de groene lijn (van een technisch sterke ploeg) een grotere gemiddelde snelheid dan het kleinere (niet getekende) oppervlak onder de rode lijn (van een minder goed uitgevoerde inpik). Wanneer roeiers te snel oprijden – wat vaak gebeurt bij gebruik van de Australische recover – wordt het nog moeilijker om de inpik goed te timen. Het gevolg is dat de roeiers de boot als het ware ‘terugtrappen’ vlak voor de inpik, wat zorgt voor een abrupte vertraging zonder directe krachtopbouw. Dit geeft een meetbaar en significant snelheidsverlies tijdens de race.

6. Statisch volgen

In het roeien maken coaches vaak onderscheid tussen twee vormen van ploeggelijkheid (Hoe ploegen leren):
Statische gelijkheid	Roeiers hebben zoveel samen getraind, dat hun halen in specifieke situaties exact op elkaar zijn afgestemd. Ze volgen elkaar nauwkeurig, maar alleen onder bekende omstandigheden (zoals vaste tempo’s of een bepaalde boot).
Dynamische gelijkheid	Roeiers zijn in staat om continu kleine aanpassingen te maken in hun eigen beweging, om in elke situatie gelijk te blijven aan de rest van de ploeg – ongeacht boottype, golfslag of tempo.

De Australische recover — met het korte stopmoment bij de uitpik — leert roeiers vooral om hun uitpik te synchroniseren. Maar dit vaste ankerpunt betekent niet automatisch dat ook de rest van de recover gelijk verloopt. In tegendeel: omdat het moment waarop de lichaamsmassa naar voren komt niet gestuurd wordt door dat stopje, ontstaat er variatie in het tempo en ritme van het oprijden. De gelijkheid die je ziet is daarmee grotendeels toevallig, niet functioneel.

Het aanleren van dynamisch volgen — waarin roeiers zich actief aanpassen aan de boot en elkaar — wordt hierdoor bemoeilijkt. Wanneer het doel is om een ploeg echt ‘samen te laten voelen’, zijn er effectievere technische middelen dan het stopje. Denk aan oefeningen zoals aan: Dynamisch uitlengen, waarbij roeiers leren hun recover aan te passen aan het bootsgevoel, of Slag tegen ploeg., waarin elke roeier zich actief leert afstemmen op de slag.

Conclusies

De Australische recover met een korte stop bij de uitpik is een effectieve en populaire techniek binnen het roeien, vooral bij beginnende ploegen en in trainingssituaties waarin synchronisatie en controle centraal staan. Het biedt een duidelijk synchronisatiemoment en helpt roeiers bij het beheersen van intensiteit en techniek in vroege leerfasen.

Toch brengt deze stijl ook nadelen met zich mee, zoals een verhoogd risico op vuile uitpik, beperkte balansmogelijkheden en minder dynamische samenwerking. Daarmee neemt het risico op snoeken toe. Ploegen die een directe inpik nog niet goed beheersen, zullen met deze recover langzamer roeien.

Vooral voor wedstrijdploegen die streven naar maximale bootsnelheid en efficiëntie, kan de Australische recover daarom risicovol zijn en snelheid kosten. Voor coaches en roeiers is het daarom belangrijk om bewust te kiezen wanneer en hoe deze stijl wordt ingezet. Waar de Australische recover in trainingen en beginnersgroepen een waardevol hulpmiddel is, verdient een vloeiende, dynamische recover de voorkeur in wedstrijdsituaties en bij ervaren roeiers.

Uiteindelijk blijft roeitechniek een fundamentele bron van snelheid: de ploegen die de nuances van synchronisatie, inpik en balans beheersen, worden hiervoor met een hogere bootsnelheid beloond.

Ter vergelijk, de in de roei.app aanbevolen recover

Veel dank aan Laura Blaauwendraad, voor haar uitstekende aanvullingen en correcties op eerdere versies van dit artikel.